✨Về quê - Khúc đồng dao của bé - Các bài đồng dao nhạc sĩ Phạm Tuyên phổ nhạc

Nhạc sĩ Phạm Tuyên sinh ngày 12/01/1930, quê ở xã Lương Ngọc, Bình Giang, tỉnh Hải Dương, Ông thường được biết đến với tên gọi đáng mến là “nhạc sĩ quốc dân” bởi nhạc sĩ sở hữu nhiều bài hát mà đông đảo công chúng cả nước đều thuộc đến “nằm lòng” ngay từ độ tuổi thiếu nhi. Với hơn 200 bài hát dành tặng cho thiếu nhi, cây đại thụ của nền âm nhạc Việt Nam được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam ghi nhận là “Nhạc sĩ sáng tác nhiều ca khúc viết về thiếu nhi được phổ biến rộng rãi nhất”.

            Nhà báo Phạm Hồng Tuyến là cô con gái út của nhac sĩ. Cô có nhiều năm gắn bó với các chương trình dành cho thiếu nhi của Đài Truyền hình Việt Nam, đồng thời cũng là tác giả của nhiều cuốn sách về các bài hát dành cho thiếu nhi của cha mình.

            Nhạc sĩ Phạm Tuyên đã cùng vợ mình – PGS.TS. Nguyễn Ánh Tuyết, người đặt nền móng thành lập Khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội – sưu tầm các bài đồng dao, sau đó phổ nhạc với mong muốn giúp trẻ em Việt Nam giữ được hồn Việt và thêm yêu quê hương mình.

            Đồng dao là một sản phẩm văn hoá tinh thần quan trọng với trẻ nhỏ, là loại hình dân ca sinh hoạt đặc thù, được truyền miệng từ thế hệ này sang thế hệ khác, hầu như chỉ dùng cho trẻ em hát. Có khi người lớn cùng hát và bao giờ cũng do người lớn đặt ra rồi dạy cho trẻ em. Các bài đồng dao thường có tính chất nhẹ nhàng, dễ nghe, dễ thuộc để dễ in vào tâm trí trẻ nhỏ thông qua các hình ảnh, sự vật sống động, gần gũi. Thông qua các bài đồng dao, trẻ em hiểu hơn về thế giới bên ngoài, các em sẽ được gặp chị ngô, cô đậu nành, hay anh dựa chuột,…

            Thế giới ngày càng phát triển, những bài đồng dao lại dần mất đi vị trí trong tâm trí trẻ thơ. Cảnh tượng trẻ em quây quần dưới trăng sáng, chơi trò chơi, hát đồng dao cũng không còn nhiều.

            Với mong muốn lưu giữ những nét văn hoá đặc trưng dân tộc, truyền thống văn hoá của đất nước, những nét đẹp của loại hình dân ca sinh hoạt, NXB Đại học Sư phạm xin trân trọng giới thiệu cuốn sách Khúc đồng dao của bé – VỀ QUÊ.

            Câu chuyện kể về chuyến về thăm quê nội của cô bé Na vào dịp nghỉ hè. Na là một cô bé hồn nhiên, lí lắc, hay tò mò, ham tìm hiểu các sự vật xung quanh. Đến với làng quê thanh bình với thiên nhiên tươi đẹp và những con người hồn hậu của bà nội, Na đã được gặp Chim Ri, Sáo Sậu, Cồ Cộ, Tu Hú. Na đã cùng các bạn tập thể dục và hát vang bài Mau mau tỉnh dậy.

            Na còn được gặp một người bạn họ hàng với cụ Rùa, sống ở dưới ao nhà bà, có cái đầu có thể thò ra, thụt vào, lúc la lúc lắc. Bà nội đã dạy Na bài Thương con ba ba để Na có những kỉ niệm đẹp về người bạn mới này.

            Ở quê nội, Na còn được cùng Tí, Tèo, Thóc, Gạo trải nghiệm công việc ở xưởng dệt lụa truyền thống. Ai nấy đều vui vẻ, cười khúc khích và hát vang bài đồng dao Rềnh rềnh ràng ràng.

            Sau cả ngày bận rộn những với trải nghiệm mới mẻ, đến tối, Na còn được bà nội hát ra bài Cái cò đi đón cơn mưa – đó là bài hát ru mà ngày xưa bà nội vẫn thường hát ru cho bố Na nghe.       

            Trên đường đi chợ mua đồ ăn sáng cho Na, bà nội đã đánh rơi tiền khi rút khăn từ trong túi ra để lau mồ hôi. May sao có hai bạn Tôm và bạn Tép nhặt được, liền chạy đến trả lại cho bà, đã thế còn đưa bà nội của Na về tận nhà. Vậy là Na lại có thêm 2 người bạn mới và biết thêm 1 bài hát mới Bà còng đi chợ.

            Quen nhiều bạn mới, trải nghiệm nhiều chuyện lạ, trong những ngày ở quê nội, Na còn được chú Tâm hàng xóm tặng cho một em búp bê được tết bằng rơm. Na reo lên trong những giai điệu êm ái, ngọt ngào của Cái bống là cái bống bình.

            Na còn được cùng các bạn tham gia lễ hội đình làng với các sản vật thơm ngon, đặc trưng và những tiết mục thú vị. Lần đầu tiên Na được cô Trúc cho gánh thử quang gánh. Bài hát Gánh gánh gồng gồng vang lên trong những tiếng cười rộn rã của sân đình. Trong không khí tưng bừng, rộn rã ấy vậy mà Tôm và Tép lại đến muộn. Hoá ra trên đường ra đình làng, Tôm, Tép đã ghé vào nhà hai bạn Thóc, Gạo vì mẹ hai bạn bị ốm, bố lại đi làm xa. Thấy vậy, mọi người đang vui chơi ở lễ hội đồng loạt nhất trí cùng nhau để thăm hỏi mẹ con Thóc, Gạo. Tình làng nghĩa xóm thân thương, mặn nồng cùng những câu từ ngọt dịu của bài hát Bầu và Bí vang lên da diết, khép lại chuyến về thăm quê nội của Na với biết bao điều thú vị và những con người thân thương – điều mà Na thường mơ thấy trong những giấc mơ êm đềm của mình.