✨Từ điển Việt–Bồ–La

Từ điển Việt–Bồ–La

nhỏ|phải|Trang bìa Từ điển Việt–Bồ–La Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum ấn bản 1651. Lưu ý chữ Annamiticum viết sai vì có 3 chữ "n"

Từ điển Việt–Bồ–La (tiếng Latinh: Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum) là một cuốn từ điển bằng ba ngôn ngữ: Việt–Bồ Đào Nha–Latinh (Viết tắt là từ điển Việt - Bồ- La) do nhà truyền giáo và nhà ngôn ngữ học Dòng Tên Alexandre de Rhodes biên soạn và được Thánh Bộ Truyền bá Đức Tin (Sacra Congregatio de Propaganda Fide) ấn hành tại Roma năm 1651. Việc ấn hành Từ điển Việt–Bồ–La và Phép giảng tám ngày đã ghi một dấu mốc quan trọng trong việc điển chế chữ Quốc ngữ.

Lịch sử

Vào thế kỷ 17, các nhà truyền giáo Dòng Tên người Bồ Đào Nha, Ý và Nhật Bản dưới quy chế bảo trợ của Bồ Đào Nha đã tới hai xứ Đàng Trong và Đàng Ngoài của Đại Việt. Họ học tiếng Việt và bắt đầu tạo ra một hệ thống ghi âm tiếng Việt bằng chữ Latinh. Nỗ lực của họ đúc kết bằng cuốn Từ điển Việt–Bồ–La do Alexandre de Rhodes xứ Avignon biên soạn, trong đó có 8.000 từ tiếng Việt dịch ra tiếng Bồ Đào Nha và tiếng Latinh.

Ngữ âm tiếng Việt trong Từ điển Việt–Bồ–La

Tiếng Việt trong Từ điển Việt–Bồ–La là tiếng Việt trung đại, không phải là tiếng Việt hiện đại đang được sử dụng ngày nay. Tiếng Việt trung đại là một giai đoạn trong lịch sử tiếng Việt, kéo dài từ thế kỷ XVII đến nửa đầu thế kỷ XX, tiếng Việt hiện đại là tiếng Việt từ nửa cuối thế kỷ XIX đến nay. Ngữ âm tiếng Việt trung đại khác với ngữ âm tiếng Việt hiện đại.

Một số chữ có trong Từ điển Việt–Bồ–La và hiện nay vẫn được sử dụng nhưng cách phát âm trong tiếng Việt trung đại và hiện đại không giống nhau:

Nội dung

nhỏ|phải|Mục chữ "A".

Cuốn từ điển Việt–Bồ–La phần chính là phần từ vựng liệt kê 8.000 mục bằng chữ Quốc ngữ. Bổ túc thêm là phần phụ lục tóm tắt ngữ pháp tiếng Việt (Brevis Declaratio) và cách thức phát âm đương thời.

Ngoài giá trị lịch sử, cuốn từ điển này là cái mốc quan trọng trong việc định chế chữ Quốc ngữ, tức cách viết tiếng Việt bằng chữ Latinh. Lối chữ này dần được hoàn chỉnh bởi các nhà truyền giáo kế tiếp.

Chính tả và cách ghi âm

Chữ Quốc ngữ trong Từ điển Việt–Bồ–La phản ánh những âm vực nay đã biến mất trong tiếng Việt như những thí dụ sau đây:

Từ vựng cổ

Từ điển Việt–Bồ–La cũng ghi lại nhiều từ ngữ cổ, giúp việc đối chiếu và diễn âm những tác phẩm chữ Nôm đương thời mà nay đã mất hẳn trong tiếng Việt hiện tại. Một số thí dụ là: Chỉ sau khi người Pháp củng cố nền cai trị tại Đông Dương thì chữ Quốc ngữ mới được đặt làm văn tự chính thức của tiếng Việt.

👁️ 14 | ⌚2025-09-03 20:58:28.584
Mua hàng tại Shopee giảm thêm 30%
Từ điển Việt–Bồ–La Từ điển Việt–Bồ–La
nhỏ|phải|Trang bìa Từ điển Việt–Bồ–La _Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum_ ấn bản 1651. Lưu ý chữ Annamiticum viết sai vì có 3 chữ "n" **_Từ điển Việt–Bồ–La_** (tiếng Latinh: _Dictionarium Annamiticum Lusitanum et Latinum_) là
Từ Điển Việt - Anh (150000 Từ)_HA Từ Điển Việt - Anh (150000 Từ)_HA
Từ Điển Việt - Anh (150000 Từ) Ngày nay Tiếng Anh vẫn đang được dùng phổ biến trên thế giới. Đây là ngôn ngữ được sử dụng ở nhiều quốc gia nhất. Với xu thế
Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ)_HA Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ)_HA
Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ) Ngày nay Tiếng Anh vẫn đang được dùng phổ biến trên thế giới. Đây là ngôn ngữ được sử dụng ở nhiều quốc gia nhất. Với xu thế
Từ Điển Việt - Anh (75000 Từ)_HA Từ Điển Việt - Anh (75000 Từ)_HA
Từ Điển Việt - Anh (75000 Từ) Ngày nay Tiếng Anh vẫn đang được dùng phổ biến trên thế giới. Đây là ngôn ngữ được sử dụng ở nhiều quốc gia nhất. Với xu thế
Từ Điển Việt - Anh Khoảng 75.000 Mục Từ (Tái Bản) - Vanlangbooks Từ Điển Việt - Anh Khoảng 75.000 Mục Từ (Tái Bản) - Vanlangbooks
Từ Điển Việt - Anh Khoảng 75.000 Mục Từ (Tái Bản) Ngày nay Tiếng Anh vẫn đang được dùng phổ biến trên thế giới. Đây là ngôn ngữ được sử dụng ở nhiều quốc gia
Sách - Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ) (HA) Sách - Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ) (HA)
Từ Điển Việt - Anh (140000 Từ) Ngày nay Tiếng Anh vẫn đang được dùng phổ biến trên thế giới. Đây là ngôn ngữ được sử dụng ở nhiều quốc gia nhất. Với xu thế
Từ điển tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ học) Từ điển tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ học)
**_Từ điển tiếng Việt_** còn gọi là **_Từ điển Hoàng Phê_** là công trình từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học, cơ quan nghiên cứu ngôn ngữ hàng đầu của Việt Nam, do
Từ Điển Việt - Hoa - Vanlangbooks - Tái Bản Từ Điển Việt - Hoa - Vanlangbooks - Tái Bản
Từ điển Việt Hoa I. Giới Thiệu Sách "Đây là ấn bản Từ điển Việt Hoa bỏ túi mới nhất được biên soạn công phu và chi tiết. Lần tái bản này, sách được cập
Từ Điển Việt Hoa (Tái bản năm 2025) Từ Điển Việt Hoa (Tái bản năm 2025)
Từ Điển Việt Hoa (Tái bản năm 2025) Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Hồng Đức. Công ty phát hành : Văn Lang. Tác giả : Phạm Minh Kha. Kích thước : 16 x
Từ điển bách khoa Việt Nam Từ điển bách khoa Việt Nam
**_Từ điển bách khoa Việt Nam_** là một bộ từ điển bách khoa do Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa xuất bản rải rác từ năm 1995 đến năm 2005. Bộ từ điển gồm
Từ điển Từ điển
Từ điển [[tiếng Latin nhiều tập trong thư viện của Đại học Graz]] thumb| **Từ điển** là danh sách các từ, ngữ được sắp xếp thành các từ vị chuẩn (_lemma_). Một từ điển thông
Từ điển Oxford Anh Anh Việt ( bìa đỏ hộp )( tái bản mới nhất 2020 kt) Từ điển Oxford Anh Anh Việt ( bìa đỏ hộp )( tái bản mới nhất 2020 kt)
Từ điển Oxford Anh Anh Việt Từ điển “Oxford Anh-Anh-Việt” có 2 mẫu mã, 2 màu sắc, 2 loại bìa cứng và mềm cho bạn lựa chọn. Với hơn 350.000 từ được chọn lọc dựa
Từ Điển Việt Hàn Tái Bản 2018 Từ Điển Việt Hàn Tái Bản 2018
Từ Điển Việt Hàn Tái Bản 2018 Những năm gần đây người Việt học tiếng Hàn Quốc ngày càng đông do sự phát triển giao lưu mạnh mẽ giữa 2 nước Việt - Hàn. Điều
Đại Hán-Hòa từ điển Đại Hán-Hòa từ điển
là một từ điển chữ Hán trong tiếng Nhật do Morohashi Tetsuji biên soạn. Từ điển này chứa đựng 5 vạn chữ Hán và 53 vạn từ ghép viết bằng chữ Hán. _Đại Hán-Hoà từ
Từ Điển Oxford Anh - Việt (Hơn 350.000 Từ) (Bìa Mềm Màu Trắng) Từ Điển Oxford Anh - Việt (Hơn 350.000 Từ) (Bìa Mềm Màu Trắng)
Từ Điển Anh - Việt Đây là cuốn từ điển được biên dịch dựa theo cuốn từ điển Oxford là một công trình liên tục được đổi mới và công bố bởi một nhà xuất
Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam
Từ điển bách khoa quân sự năm [[2004]] **_Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam_** là từ điển tập hợp các khái niệm quân sự (biểu đạt bằng thuật ngữ) và tên riêng (tên
Thủy điện Sông Bồ Thủy điện Sông Bồ
**Thủy điện Sông Bồ** là thủy điện xây dựng trên sông Bồ tại vùng đất xã Hồng Hạ huyện A Lưới thành phố Huế, Việt Nam. Thủy điện Sông Bồ có công suất 20 MW
Thủy điện Khe Bố Thủy điện Khe Bố
**Thủy điện Khe Bố** là thủy điện xây dựng trên sông Cả (sông Lam) tại vùng đất xã Tam Quang huyện Tương Dương tỉnh Nghệ An, Việt Nam. _Thủy điện Khe Bố_ có công suất
Từ điển Larousse nhỏ Từ điển Larousse nhỏ
**Từ điển Larousse nhỏ** (tiếng Pháp: **Le Petit Larousse**) là một từ điển tiếng Pháp của nhà xuất bản Larousse. Từ điển Larousse nhỏ rất nổi tiếng ở Việt Nam và là một cuốn sách
Từ Điển Mỹ Học Từ Điển Mỹ Học
Từ điển mỹ học “Theo Alison, cảm xúc của thị hiếu chỉ được sản sinh ra bởi một hoạt động phi vụ lợi mà Kant cũng là người song song sử dụng khái niệm này.
Công giáo tại Việt Nam Công giáo tại Việt Nam
**Công giáo tại Việt Nam** là một bộ phận của Giáo hội Công giáo, dưới sự lãnh đạo tinh thần của các giám mục tại Việt Nam, hiệp thông với giáo hoàng. Với số tỉ
Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú” tại Việt Nam Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú” tại Việt Nam
**Hội đồng cấp Nhà nước xét tặng danh hiệu "Nghệ sĩ Nhân dân", "Nghệ sĩ Ưu tú" tại Việt Nam** là một hội đồng ở Việt Nam có nhiệm vụ giúp Thủ tướng Chính phủ
Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc
**Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc** (**VKFTA**; tiếng Anh: Viet Nam – Korea Free Trade Agreement; tiếng Hàn: 한-베트남 자유무역협정) là điều ước quốc tế được ký kết giữa Cộng
Từ Điển Hán Việt - Việt Hán Hiện Đại 2 Trong 1 - Bìa Cứng Từ Điển Hán Việt - Việt Hán Hiện Đại 2 Trong 1 - Bìa Cứng
Để đáp ứng nhu cầu có công cụ đối chiếu hai ngôn ngữ Việt Hán, chúng tôi đã biên soạn hai cuốn từ điển loại bỏ túi Từ điển Hán Việt hiện đại và Từ
Chữ viết tiếng Việt Chữ viết tiếng Việt
nhỏ|_"Tôi nói tiếng Việt Nam"_ (碎呐㗂越南), bên trên viết bằng [[chữ Quốc ngữ (chữ Latinh), bên dưới viết bằng chữ Nôm.|250x250px]] **Chữ viết tiếng Việt** là những bộ chữ viết mà người Việt dùng để
Lịch sử báo chí Việt Nam Lịch sử báo chí Việt Nam
**Lịch sử báo chí Việt Nam** bắt đầu từ khi người Pháp đặt nền móng thực dân tại Nam Kỳ vào khoảng năm 1862. Lịch sử báo chí Việt Nam phát triển qua nhiều giai
Quan hệ Pháp – Việt Nam Quan hệ Pháp – Việt Nam
**Quan hệ Pháp – Việt Nam** (hoặc **Quan hệ Việt–Pháp** hay **Quan hệ Pháp–Việt**) được xem là khởi nguồn từ đầu thế kỷ 17 với công cuộc truyền giáo của các linh mục dòng Tên
Từ điển Anh – Anh- Việt (bìa đen) ( BẢN MỚI 2020) KT Từ điển Anh – Anh- Việt (bìa đen) ( BẢN MỚI 2020) KT
Từ điển Anh – Anh- Việt (bìa đen) Cuốn “‘Từ điển Anh – Anh – Việt” này là cuốn cẩm nang không thể thiếu giúp bạn học tiếng Anh bài bản. - Cuốn từ điển
Từ Điển Anh - Việt Dành Cho Học Sinh (Bìa Xanh Lá) Từ Điển Anh - Việt Dành Cho Học Sinh (Bìa Xanh Lá)
Cuốn từ điển Anh – Việt biên dịch dựa theo cuốn từ điển Oxford Đây là cuốn từ điển tiếng Anh được biên dịch dựa theo cuốn từ điển Oxford là một công trình liên
Từ Điển Oxford Anh Việt 350.000 Từ (Hộp Cứng Xanh) Từ Điển Oxford Anh Việt 350.000 Từ (Hộp Cứng Xanh)
Từ điển Oxford Anh Việt Từ điển Oxford Anh – Việt do công ty cổ phần sách MCBooks liên kết xuất bản và phát hành tại Việt Nam hiện đang được bán rất chạy trên
Từ điển Anh Việt bìa đỏ cứng Tái bản mới nhất - Sách học từ vựng Tiếng Anh Học nhanh Nhớ lâu Giấy nhớ PS Từ điển Anh Việt bìa đỏ cứng Tái bản mới nhất - Sách học từ vựng Tiếng Anh Học nhanh Nhớ lâu Giấy nhớ PS
Bạn là người đã có nền tảng cơ bản về ngữ âm, ngữ pháp nhưng vốn từ vựng lại ít? Bạn là người tự tin trong giao tiếp tiếng anh nhưng đôi khi không
Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt (Bìa Vàng) Tặng kèm bookmark TH Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt (Bìa Vàng) Tặng kèm bookmark TH
Cuốn sách này dành cho ai ? Bạn là người đã có nền tảng cơ bản về ngữ âm, ngữ pháp nhưng vốn từ vựng lại ít? Bạn là người tự tin trong giao tiếp
Từ Điển Anh - Anh - Việt (Bìa Cứng Cam) Từ Điển Anh - Anh - Việt (Bìa Cứng Cam)
- Bạn là người đã có nền tảng cơ bản về ngữ âm, ngữ pháp nhưng vốn từ vựng lại ít? - Bạn là người tự tin trong giao tiếp tiếng anh nhưng đôi khi
Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt Bìa Vàng Cứng (tặng kèm giấy nhớ PS) Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt Bìa Vàng Cứng (tặng kèm giấy nhớ PS)
Cuốn sách này dành cho ai ? - Bạn là người đã có nền tảng cơ bản về ngữ âm, ngữ pháp nhưng vốn từ vựng lại ít? - Bạn là người tự tin trong
Từ điển Anh – Anh- Việt ( tái bản thay bìa trắng kẻ xanh ) ( BẢN MỚI 2020) KT Từ điển Anh – Anh- Việt ( tái bản thay bìa trắng kẻ xanh ) ( BẢN MỚI 2020) KT
Cuốn “‘Từ điển Anh – Anh – Việt” này là cuốn cẩm nang không thể thiếu giúp bạn học tiếng Anh bài bản. - Cuốn từ điển gồm 350.000 mục lục được chọn lọc dựa
Từ Điển Anh - Anh - Việt Từ Điển Anh - Anh - Việt
Thưa quý vị độc giả! Quý vị đã có một lựa chọn đúng đắn, vì quý vị đang cầm trên tay một công cụ hữu ích để tra cứu, để tìm hiểu và học hỏi
Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ - Vanlangbooks Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ - Vanlangbooks
Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ - Vanlangbooks - Giới thiệu Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ - Từ ngữ thông dụng - Bổ sung nhiều từ chuyên ngành - Trình bày đơn
Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt (Bìa Vàng) Từ Điển Oxford Anh - Anh - Việt (Bìa Vàng)
Cuốn sách này dành cho ai ? - Bạn là người đã có nền tảng cơ bản về ngữ âm, ngữ pháp nhưng vốn từ vựng lại ít? - Bạn là người tự tin trong
Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Đỏ - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú - MC Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Đỏ - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú - MC
Từ điển Anh Anh Việt bìa đỏ cứng Đây là cuốn từ điển tổng hợp từ vựng tiếng Anh và giải thích nghĩa tiếng Việt bao gồm 350.000 từ vựng tiếng Anh được cập nhật
Từ Hán-Việt Từ Hán-Việt
**Từ Hán Việt** là những từ và ngữ tố tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Hán và những từ tiếng Việt được người nói tiếng Việt tạo ra bằng cách ghép các từ và/hoặc ngữ
Ác là Ác là
**Ác là**, **bồ các**, **ác xắc**, **hỉ thước**, **ác là châu Âu** (danh pháp hai phần: **_Pica pica_**) là một loài chim định cư trong khu vực châu Âu, phần lớn châu Á, tây bắc
Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Vàng - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú - MC Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Vàng - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú - MC
Đây là cuốn từ điển tổng hợp từ vựng tiếng Anh và giải thích nghĩa tiếng Việt bao gồm 350.000 từ vựng tiếng Anh được cập nhật phiên âm mới, chính xác nhất. Khi mua
Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Vàng - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú Sách - Từ Điển Anh Anh Việt Phiên Bản Bìa Cứng Màu Vàng - Giải Nghĩa Đầy Đủ Ví Dụ Phong Phú
Đây là cuốn từ điển tổng hợp từ vựng tiếng Anh và giải thích nghĩa tiếng Việt bao gồm 350.000 từ vựng tiếng Anh được cập nhật phiên âm mới, chính xác nhất. Khi mua
Từ Điển Anh - Việt (75000 Từ) Từ Điển Anh - Việt (75000 Từ)
Nếu bạn đang cần một quyển từ điển tiếng Anh nhỏ gọn, tiện dụng cho việc học tiếng Anh mọi lúc mọi nơi thì quyển Từ Điển Anh Việt 75000 Từ là một lựa chọn
Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ
Từ Điển Anh - Việt 100.000 Từ - Từ ngữ thông dụng - Bổ sung nhiều từ chuyên ngành - Trình bày đơn giản, rõ ràng - Tiện dụng cho tra cứu, dịch thuật Để
Hiệu ứng từ điện trở Hiệu ứng từ điện trở
Hiệu ứng từ điện trở lớn trong các màng đa lớp Fe/Cr (Fert et al.) **Từ điện trở**, hay còn gọi tắt là **từ trở**, là tính chất của một số vật liệu, có thể
Sách - Từ Điển Anh Việt 225000 mục từ và định nghĩa (BT) Sách - Từ Điển Anh Việt 225000 mục từ và định nghĩa (BT)
=========GIỚI THIỆU SÁCH======== Từ Điển Anh - Việt (225.000 Mục từ và định nghĩa) cung cấp danh sách các từ (được sắp xếp theo thứ tự ABC), giải thích rõ ràng cụ thể các vấn
Các thánh tử đạo Việt Nam Các thánh tử đạo Việt Nam
**Các thánh tử đạo Việt Nam** là danh sách những tín hữu Công giáo người Việt hoặc thừa sai ngoại quốc được Giáo hội Công giáo Rôma tuyên thánh với lý do tử đạo. Trong
Sách từ điển anh việt, minh họa từ vựng bằng hình ảnh Sách từ điển anh việt, minh họa từ vựng bằng hình ảnh
– Vốn từ vựng phong phú, cập nhật phù hợp với từ ngữ thông dụng hiện đại lên tới 60.000 từ – Phiên bản song ngữ Anh - việt là cơ hội để vừa bổ
Từ Điển Anh - Việt Dành Cho Học Sinh Từ Điển Anh - Việt Dành Cho Học Sinh
Cuốn từ điển đặc biệt phù hợp với học sinh học tiếng Anh, thể hiện ở những mục từ mới mẻ, cập nhật, những lời giải thích ngắn gọn mà rõ ràng, kèm với những