✨Tạp chí Kinh tế Sài Gòn kỳ số 17-2025

KTSG số 17-2025: Tầm nhìn ‘Một trung tâm – Ba hành lang’ cho TPHCM

(KTSG) - Quyết sách sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vào TPHCM để tạo ra một siêu trung tâm kinh tế của Việt Nam mang tầm vóc thế kỷ của lãnh đạo quốc gia. Để TPHCM thực sự cất cánh, phát huy tối đa tiềm năng và thực hiện sứ mệnh đầu tàu, cần phải kiến tạo một tầm nhìn chiến lược dài hạn, đủ tham vọng và có tính khả thi. Tầm nhìn này phải vượt ra khỏi ranh giới hành chính, đặt TPHCM vào vị thế trung tâm của chiến lược phát triển kinh tế quốc gia.

Lo cho dân là ưu tiên hàng đầu (mục Ý kiến): Thế giới đầy biến động buộc chúng ta phải nhìn lại và điều chỉnh mô hình tăng trưởng. Có thể rồi đây chúng ta sẽ phải giảm phụ thuộc vào xuất khẩu, củng cố thị trường nội địa, chăm lo phát triển nông nghiệp và tạo giá trị gia tăng nhiều hơn cho sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp… Thế nhưng điều chỉnh chính sách lớn hơn cả bắt đầu từ việc chăm sóc cuộc sống của người dân với hai cột trụ: giáo dục và y tế.

Đề xuất tầm nhìn “Một trung tâm - Ba hành lang” cho TPHCM (Huỳnh Thế Du): TPHCM cần phải đóng vai trò tiên phong, là động lực tăng trưởng quan trọng nhất, là trung tâm kết nối Việt Nam với kinh tế khu vực và toàn cầu. Sức mạnh cạnh tranh của một quốc gia trong kỷ nguyên toàn cầu hóa được quyết định bởi sức mạnh cạnh tranh của các siêu đô thị.

Tầm nhìn về vùng đô thị TPHCM trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc (Hoàng Hạnh): Trong 50 năm qua, TPHCM đã có nhiều thành tựu nhưng đô thị này vẫn chưa khai thác hết tiềm năng. Sau khi Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu sáp nhập vào TPHCM, siêu đô thị này có thể đóng góp cho tăng trưởng kinh tế và ngân sách quốc gia cao gấp 3, gấp 4 lần hiện tại”, TSKH.KTS. Ngô Viết Nam Sơn trao đổi với Tạp chí Kinh tế Sài Gòn.

Định hình lại chiến lược phát triển Trung tâm tài chính quốc tế (Cẩm Hà): Tuần qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Một điểm mới đáng chú ý là Chính phủ đề xuất mô hình “một trung tâm - hai địa điểm” thay cho phương án thành lập hai trung tâm trước đó.

Áp dụng Sandbox IPO trong Trung tâm tài chính quốc tế: Giải pháp đổi mới có tính khả thi cao (TS. Nguyễn Đức Kiên - TS. Trần Anh Tuấn): Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế là lựa chọn con đường tăng trưởng dài hạn thông qua việc nâng cao năng suất lao động, lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm nền tảng. Tuy nhiên để hướng tới mục tiêu lớn cần các bước đi nhỏ và vững chắc với lộ trình hợp lý, trong đó phải bắt đầu từ việc tận dụng chính nguồn lực trong nước.

Thu giữ tài sản bảo đảm chỉ là “liệu pháp tâm lý”? (An Nhiên): Luật hóa quyền thu giữ tài sản bảo đảm từng gây nhiều tranh luận do lo ngại bị lạm dụng. Tuy nhiên, theo quan điểm từ phía các ngân hàng, đây không phải “gậy thần” để xử lý nợ xấu, mà chỉ nhằm nâng cao ý thức trả nợ của khách hàng - một liệu pháp tâm lý hơn là biện pháp cưỡng chế thực sự.

Lộn xộn trên thị trường tài chính toàn cầu: Ông Trump và ông thị trường (Hồ Quốc Tuấn): Kể từ ngày 2-4-2025, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế quan “có đi có lại” với mức thuế tối thiểu 10% trên hầu hết hàng hóa nhập khẩu, lên tới trên 40% với hàng hóa từ nhiều nước châu Á, cá biệt tới 245% với hàng hóa Trung Quốc, thị trường tài chính toàn cầu đã trải qua những biến động mạnh mẽ…

Margin cao kỷ lục hỗ trợ thanh khoản ( Bình An): các ngành liên quan đến xuất khẩu và vốn FDI vẫn sẽ gặp nhiều thử thách. Về chiến lược tổng thể chung, nhà đầu tư vẫn nên quản lý chặt rủi ro cho danh mục, tránh mua đuổi hay sử dụng margin ở mức quá cao khi áp lực điều chỉnh của thị trường có thể vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt.

Tiền vào chứng khoán đang bị chi phối bởi những yếu tố nào? (Trịnh Duy Viết): Kết thúc quí 1-2025, chỉ số VN-Index ghi nhận mức tăng hơn 3,2% nhờ nền tảng vĩ mô ổn định và mặt bằng lãi suất thấp, bất chấp áp lực bán ròng mạnh từ khối ngoại. Tuy nhiên, sau khi Mỹ công bố chính sách thuế quan mới, thị trường lập tức bước vào giai đoạn biến động mạnh.

Vì sao giá cổ phiếu ít chịu tác động bởi lợi nhuận doanh nghiệp? (Triêu Dương): Bức tranh lợi nhuận quí 1-2025 chứng kiến đa số doanh nghiệp có sự tăng trưởng, nhưng số lượng doanh nghiệp ghi nhận lãi ròng sụt giảm cũng chiếm tỷ trọng đáng kể. Tuy nhiên, giá cổ phiếu của các doanh nghiệp này dường như ít chịu tác động bởi kết quả kinh doanh...

Định giá cổ phiếu ngân hàng về mức hấp dẫn! (Đăng Linh): Mặc dù còn quá sớm để dự báo, một sự dịch chuyển cân bằng hơn về động lực tăng trưởng của Việt Nam - từ tăng trưởng dựa nhiều vào xuất khẩu, đặc biệt từ các doanh nghiệp FDI, sang tập trung hơn vào nền kinh tế trong nước - cũng có thể định hình lại môi trường cạnh tranh của ngành ngân hàng trong dài hạn.

Các ngân hàng sẽ đẩy mạnh cho vay cơ sở hạ tầng? (Triệu Minh): Tăng trưởng kinh tế năm nay đối mặt với những rủi ro từ hàng rào thuế quan, do đó có thể ảnh hưởng tiêu cực lên tăng trưởng tín dụng của hệ thống ngân hàng. Trước những thách thức này, ngành ngân hàng cần có sự chuyển dịch trong chiến lược phát triển tín dụng như thế nào để đạt mục tiêu đề ra?

Loại hình sở hữu kinh tế ở Việt Nam và hàm ý chính sách (Bùi Trinh - Khúc Văn Quý): vấn đề phát triển doanh nghiệp tư nhân quan trọng không nằm ở số lượng mà là chất lượng, như cần tăng tỷ trọng doanh nghiệp thực sự tham gia sản xuất kinh doanh tạo ra doanh thu, tăng hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp, tăng hàm lượng khoa học kỹ thuật trong sản phẩm.

Tháo gỡ nút thắt pháp lý trói nguồn cung nhà ở xã hội (Minh Sang): Cần phối hợp chặt giữa các đơn vị liên quan để tránh tình trạng làm song song nhưng rồi vướng chỗ này, chặn chỗ kia và cuối cùng vẫn tắc. Trong bối cảnh muốn đạt mục tiêu một triệu căn nhà ở xã hội, giải pháp rút gọn thủ tục là rất cần thiết. Nếu tiếp tục quy trình dài dòng, tỷ lệ hoàn thành mục tiêu năm 2025 sẽ khó đạt hơn.

Bao giờ TPHCM có quảng trường lớn? (Nguyễn Minh Hòa): Hầu như ở tất cả các thành phố lớn trực thuộc trung ương và trực thuộc tỉnh đều có quảng trường lớn có sức chứa hàng ngàn đến hàng chục ngàn người, như quảng trường Ba Đình, quảng trường thành phố Vinh… Trong khi đó, các quảng trường của TPHCM như công viên 23/9, quảng trường 30-4, quảng trưòng Quách Thị Trang đều rất nhỏ, sức chứa chỉ chừng vài ngàn người…

Sức cám dỗ của xã hội tiêu dùng: thách thức của thế kỷ 21? (Thiên Kim): Ở góc độ tiêu dùng, thế kỷ 21 đánh dấu một giai đoạn phát triển khác: chúng ta đang sống trong một xã hội “siêu tiêu dùng”…

Du lịch Việt loay hoay giữa phân khúc xa xỉ hay đại trà (Ricky Hồ): Ngành du lịch Việt Nam dường như đang loay hoay trong lựa chọn giữa phục vụ khách hạng sang, có tiền và ít tiền hơn.

Tìm lối đi cho giao thông xanh (Đạt Thành): Cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đã đưa ngành giao thông xanh của Việt Nam trở thành trọng tâm trong các chính sách phát triển bền vững. Xe điện hiện đang dẫn đầu xu hướng, nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng xe điện sẽ không thể một mình giúp Việt Nam cán đích.

Làm sao với nạn hàng giả khoác áo “giấy tờ hợp pháp”? (Song Nghi): Việc chống thực phẩm giả không phải là ngồi phân định “trách nhiệm của ai” mà nằm ở chỗ phải ngăn chặn tận gốc tình trạng hàng giả lại có được chiếc áo đẹp đẽ "giấy tờ hợp pháp”.

Quảng cáo lố và bán hàng giả - Đâu là ranh giới? (Nguyễn Thị Thanh Ngân): Trong kỷ nguyên số, quảng cáo đã vượt khỏi ranh giới truyền thống, len lỏi vào mạng xã hội, video ngắn, livestream… Nhiều sản phẩm được bán qua các kênh này đã bị phanh phui là quảng cáo sai sự thật, thậm chí có dấu hiệu là hàng giả.

Bàn về hoàn thiện khung pháp lý ngành dược (Nguyễn Văn Phúc - Cao Nguyễn Bảo Liên): Mỗi cơ sở kinh doanh trong chuỗi nhà thuốc có thể được giám sát chặt chẽ mà không cần quy trình cấp phép riêng biệt như trước. Khi đó, doanh nghiệp sẽ có thể tập trung vào nâng cao chất lượng dịch vụ thay vì bị sa vào các thủ tục hành chính rườm rà.

Nhà tôi ở Thông Tây Hội (Trần Thanh Bình): Những ngày này các quận ở TPHCM đang lên đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp phường xã. Nhìn bản đề xuất lấy ý kiến, tôi thấy phường 8 - Gò Vấp hiện nay, nơi có ngôi nhà của mình tọa lạc được đặt tên mới là Thông Tây Hội.

Giấc mộng tàn giữa kinh đô ánh sáng (Nữ Lâm): F. Scott Fitzgerald (1896-1940) là một trong những nhà văn vĩ đại của Mỹ. Dù có một cuộc đời và văn nghiệp ngắn ngủi, nhưng tác phẩm của ông vẫn có sức ảnh hưởng cho đến ngày nay. Riêng tác phẩm Gatsby Vĩ đại thường xuyên xuất hiện trong danh sách những tác phẩm văn chương hay nhất mọi thời đại.

Người Việt ở Đài Loan không chỉ biết làm việc (Ngọc Trân): Không chỉ là chuyện về làm việc kiếm sống, mà còn là về sự hội nhập mạnh mẽ với giáo dục, văn hóa, giá trị sống đan xen tạo ra một cộng đồng bền vững, giàu sức sống.

Học gì từ thương chiến Mỹ - Trung? (Nguyễn Vũ): Nếu thế giới nói không với hàng Trung Quốc, chiến lược giảm phụ thuộc vào Mỹ, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sẽ gặp khó khăn. Trung Quốc cũng phải học cách tiêu thụ hàng hóa của thế giới mới tạo ra một mối quan hệ thương mại công bằng và bền vững.

Đà tăng giá vàng có thể chưa dừng lại (Lạc Diệp): Giá vàng thế giới đã liên tục bứt phá trong thời gian qua khi nhà đầu tư đổ xô đến các tài sản trú ẩn an toàn. Đà tăng này có thể sẽ chưa dừng lại trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn.

Áp lực khi đồng đô la Mỹ suy yếu (Ngân Diệp): Các chính sách kinh tế, thương mại của Tổng thống Donald Trump đang khiến đồng đô la Mỹ suy yếu, tạo ra những tác động lớn đến kinh tế toàn cầu.

 Mời bạn đọc đón xem!