✨Lược Sử Ngôn Ngữ - Chuyện Kể Về Phát Minh Vĩ Đại Nhất Của Loài Người

Daniel L. Everett cho rằng những ngôn ngữ mà chúng ta đang sử dụng không đơn thuần là sản phẩm của hơn một triệu năm tiến hóa mà còn là thứ vũ khí giúp loài người trở thành “kẻ săn mồi” bậc nhất thống trị hành tinh. Thật vậy, ngôn ngữ là ưu thế vượt trội của con người so với những loài khác. Vậy chúng ta đã sở hữu năng lực này như thế nào?

Tác giả của Lược sử Ngôn ngữ đi tìm đáp án cho câu hỏi trên thông qua nghiên cứu về lịch sử tiến hóa của ngôn ngữ, từ những nỗ lực biểu ý bằng lời nói sớm nhất của con người cho đến gần 7.000 ngôn ngữ hiện diện trên Trái Đất ngày nay. Everett đã lần theo bước chân của hàng chục nghìn thế hệ loài người, lần lượt bóc tách nhiều lý thuyết tồn tại từ lâu trong các lĩnh vực như sinh học, ngôn ngữ học nhằm chứng minh rằng ngôn ngữ không phải bản năng bẩm sinh của giống loài chúng ta – một khám phá khiến thế giới ngôn ngữ học đương đại đảo lộn.

Đan xen giữa nhiều thông tin khoa học là những giai thoại mà tác giả thu thập được trong gần 40 năm nghiên cứu thực địa tại khu vực rừng Amazon với nhiều bộ lạc bản địa. Chính những trải nghiệm đó góp phần tăng sức thuyết phục cho lập luận của Everett. Có thể nói, Lược sử Ngôn ngữ là nguồn thông tin cho chúng ta lời giải về điều ta biết, điều ta muốn biết và cả điều ta có thể sẽ chẳng bao giờ biết về hành trình từ giao tiếp đơn thuần đến ngôn ngữ.

ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA

“Daniel Everett vận dụng hài hòa phương pháp lấy tin học thuật bí mật xen kẽ những giai thoại dễ tiếp cận để phỏng đoán cách thức con người phát triển ngôn ngữ viết và nói, truy tìm lý do mà nó trở nên quan trọng đối với sự tồn tại và thống trị của loài người. Như trong các cuốn sách trước của mình, Everett tấn công mạnh mẽ lý thuyết vốn được chấp nhận từ lâu của Noam Chomsky rằng con người khi sinh ra đã có bản năng ngôn ngữ, bao gồm cả các quy tắc cấu trúc bẩm sinh…” — Kirkus Reviews

“Nói về nguồn gốc sinh học và văn hóa của loài người, chẳng có mấy cuốn sách có thể xếp vào hàng kinh điển. Tôi tin rằng Lược sử Ngôn ngữ của Daniel Everett sẽ là một trong số đó.” — Edward O. Wilson, Giáo sư danh dự chuyên nghiên cứu tại Đại học Harvard

“[Một] bản thảo đầy tham vọng… Giọng điệu dễ mến và đặc biệt là những giai thoại hấp dẫn của Everett từ các nghiên cứu thực địa trong rừng mưa vùng Amazon sẽ giúp ích cho những người mới vào nghề. ” — New York Times Book Review

“Lược sử Ngôn ngữ đã giải thích rõ ràng các vấn đề phức tạp cho độc giả nói chung và đóng góp những thông tin độc đáo cho giới học thuật nói riêng chỉ bằng một dung lượng vừa phải… Những lập luận được viện dẫn và những hiểu biết được cung cấp đều vô cùng ấn tượng… Những người quan tâm đến ngôn ngữ sẽ thấy cuốn sách này hữu ích.” — Oliver Kamm, Times

TRÍCH ĐOẠN HAY

2. Làm thế nào loài người có được ngôn ngữ là một câu chuyện đầy ắp những khám phá và phát kiến thú vị, không tài nào kể xiết. Kết luận mà tôi rút ra qua câu chuyện đó có một cây phả hệ rất dài, móc nối những ngành khoa học liên quan đến sự tiến hóa của ngôn ngữ – bao gồm nhân học, ngôn ngữ học, khoa học nhận thức (hay khoa học tri nhận), cổ thần kinh học, khảo cổ học, sinh học, khoa học thần kinh và linh trưởng học. Dù vậy, như mọi nhà khoa học khác, những kiến giải của tôi [về đề tài này] đến từ nền tảng giáo dục, cụ thể là 40 năm nghiên cứu thực địa về ngôn ngữ và văn hóa của Bắc Mĩ, Trung Mĩ và Nam Mĩ, đặc biệt với những người săn bắt hái lượm ở vùng rừng Amazon thuộc Brazil. Như đã trình bày trong chuyên khảo mới nhất về sự giao thoa giữa tâm lí học và văn hóa, Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (Vật chất tối của ý thức: Tiềm thức biểu lộ qua văn hóa), ở đây, tôi phủ định rằng ngôn ngữ là bản năng của bất kì loài nào, hay là (yếu tố) bẩm sinh hoặc di truyền.

3. Dù cách nói chuyện và ngôn ngữ của Homo erectus có thể khác biệt rất lớn với cách nói chuyện và ngôn ngữ con người hiện đại, bản thân ngôn ngữ đó đã là một thứ ngôn ngữ toàn diện. Họ có ngôn ngữ từ khi họ sở hữu những biểu tượng, mà trật tự sắp xếp cũng như ý nghĩa của chúng phần nào được quyết định bởi chính các biểu tượng đó kết hợp với ngữ cảnh.

4. […] bộ não không phải ốc đảo mà là một mạng lưới liên kết. Đầu tiên, não liên kết với thân thể, kết nối với các cơ quan khác cả về mặt tiến hóa lẫn sinh lý. Nhưng có một điều quan trọng không kém là bộ não cũng kết nối với những bộ não khác. Như triết gia Andy Clark từng tuyên bố nhiều năm trước, văn hóa làm não chúng ta “lớn lên”. Mỗi bộ não là một mắt xích kết nối với những bộ não khác trong biển cả văn hóa. Quan điểm này đáng được nhấn mạnh. Trên thực tế, chúng ta không thể thấu hiểu vai trò của bộ não đối với ngôn ngữ và sự tiến hóa nếu không có ý niệm đó. Đây là lí do chúng ta phải vô cùng cẩn trọng trước quan điểm phổ biến nhưng dễ gây nhầm lẫn rằng bộ não là một cỗ máy tính, một sản phẩm nhân tạo hoàn toàn khác một cơ quan [trong cơ thể người]. Thật vậy, máy vi tính không hề có văn hóa.

5. […] quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỷ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. […] Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không?

6. Giao tiếp là nỗ lực của toàn bộ thực thể, cho nên những cử chỉ, ngữ điệu, hai lá phổi, miệng, lưỡi, đôi bàn tay, chuyển động cơ thể và thậm chí cả lông mày đều được sắp đặt phục vụ việc sử dụng ngôn ngữ, như trong phần lớn hoạt động giao tiếp ở động vật khác. Những thành tố khác nhau của nỗ lực giao tiếp bằng ngôn ngữ chia biểu tượng ra thành những phần nhỏ hơn, và những phần nhỏ này lại được sử dụng để tạo nên những đơn vị lớn hơn. Âm tố, từ ngữ, câu cú, sự thêm thắt ngữ pháp và tông giọng đều đến từ sự ra đời của những biểu tượng đầu tiên, và phát minh này được cải tiến, lan truyền qua thời gian nhờ sự tham gia của toàn xã hội, giống như mọi phát minh khác.

7. Lỗ hổng chính của việc phủ nhận nhận thức ở động vật chính là khi làm vậy, về cơ bản, chúng ta phủ nhận cả việc tổ tiên của mình có nhận thức trước khi họ có ngôn ngữ. Trạng thái tiền ngôn ngữ là cơ sở nhận thức để hình thành nên ngôn ngữ.

8. Tôn ti cần thiết đối với chi Homo nếu xét nó như một phương thức để tìm hiểu và cấu thành những mối quan hệ xã hội, hoặc để phân chia công việc, thậm chí ngay cả trong việc xây dựng ngôn ngữ. […] Nhưng trong khía cạnh ngôn ngữ, tôn ti chỉ cần thiết trong mối tương quan trực tiếp với mức độ phức tạp về nội dung giao tiếp – cái được con người nói đến – khi dòng chảy thông tin trở nên nhanh và phức tạp hơn. Đúng như [Herbert] Simon dự đoán, hoạt động giao tiếp cần sử dụng nhiều thông tin – đặc biệt là khi diễn ra với tốc độ cao trong ngôn ngữ loài người – sẽ được hỗ trợ thông qua những cấu trúc thông tin xác định.

9. Cộng đồng erectus không giống cộng đồng sapiens ở nhiều điểm. Tuy vậy, họ vẫn là những nhóm người biết thảo luận, trao đổi, tranh luận và phản đối, những hoạt động diễn ra theo bước chân rong ruổi khắp thế giới của họ, và họ đã trao truyền lại cho chúng ta phát minh của mình – ngôn ngữ. Mỗi một con người đều đang sử dụng ngữ pháp và tham gia vào xã hội bằng công sức, các khám phá và trí tuệ của Homo erectus. Sự chọn lọc tự nhiên đã giữ lại những gì được xem là hiệu quả nhất cho sự tồn tại của loài người, và cải tiến giống loài thành loài người ngày nay trong Thời đại Cách tân, Kỷ nguyên Văn hóa, trong Vương quốc của Lời nói.

10. Văn hóa là thứ trừu tượng vì không thể chạm vào, nhìn thấy hay ngửi được – nó không thể được quan sát trực tiếp. Tuy nhiên, những sản phẩm của văn hóa, như nghệ thuật, thư viện, vai trò chính trị, đồ ăn, văn học, khoa học, tôn giáo, phong cách, kiến trúc, tính nhân văn, thì lại không hề trừu tượng, có thể nhìn thấy và rất rõ ràng. Văn hóa là một động lực năng động chỉ có thể tìm thấy ở những cá nhân thuộc về xã hội. Mọi thành viên trong xã hội đều cùng chia sẻ văn hóa, khi họ đồng thuận về những giá trị và trình tự ưu tiên của mọi giá trị mà mình sở hữu. Các thành viên trong cộng đồng văn hóa, đến lượt mình, chia sẻ tri thức và các vai trò xã hội. Người ta quan sát cách các giá trị và tri thức được áp dụng, hoặc các kì vọng đến từ những vai trò xã hội trên thực tế, thông qua những thành viên khác trong xã hội. Điều này chính là biểu hiện hữu hình của văn hóa.

11. Ngôn ngữ mang tính toàn thể và đa thức. Bất kể ngữ pháp của nó như thế nào, ngôn ngữ cũng vẫn tham gia vào toàn bộ các khía cạnh đời sống của một con người – trí tuệ, cảm xúc, đôi tay, cái miệng, cái lưỡi, bộ não. Ngôn ngữ đòi hỏi được tiếp cận với những thông tin văn hóa, những tri thức ngầm ẩn, vì tất cả các hoạt động mà chúng ta thực hiện như tạo ra các âm thanh, cử chỉ, độ cao, biểu cảm khuôn mặt, chuyển động cơ thể và các tư thế đều là những khía cạnh khác nhau liên quan đến ngôn ngữ.

12. Không thể tồn tại ngôn ngữ mà không có cử chỉ. Phần lớn cử chỉ được sử dụng một cách vô thức và để làm được điều đó, người ta phải vận dụng các tri thức ngầm ẩn. Cử chỉ được định hình nhờ nhu cầu của ngôn ngữ mà chúng góp phần mở rộng, và nhờ nền văn hóa mà từ đó chúng được sinh ra.

13. Nguồn gốc và thành phần cấu tạo nên các biểu tượng mà chúng ta bàn luận cho thấy một thực tế rằng, giống như những chức năng thuộc về sinh học, ngôn ngữ của loài người không hề đơn giản. Ngôn ngữ nảy sinh từ sự tương tác với các nghĩa (ngữ nghĩa học), điều kiện cần để chúng sử dụng (ngữ dụng học), thuộc tính vật lí của các âm chứa ý nghĩa đó (ngữ âm học), ngữ pháp, âm vị học (cấu trúc âm), hình thái học (cách ngôn ngữ tạo ra từ, ví dụ như thêm tiền tố, phụ tố, hoặc không thêm gì cả) và sự tổ chức các tầng ý nghĩa cũng như hội thoại. Nhưng sau tất cả, vẫn còn tồn tại một điều bí ẩn gì đó. Ngôn ngữ, với tư cách là một tổng thể, vẫn lớn hơn sự tổng hòa tất cả thành phần của nó. Khi nghe tiếng mẹ đẻ, chúng ta không nghe riêng ngữ pháp hay ngữ âm, cũng không nghe riêng ngữ nghĩa, nhưng chúng ta vẫn nghe và ngay lập tức hiểu điều đang được nói – coi đó như một tổng thể, từng chi tiết và mối liên kết tất cả các chi tiết với nhau, trong một đoạn hội thoại hay một câu chuyện.

14. Trong quá trình khảo sát những dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, ông đã có một trong số các khám phá quan trọng nhất lịch sử. Ông tái phát hiện một sự thật mà hơn 100 năm trước đã được một người Đức tên là Andreas Jaeger lần đầu chú ý vào năm 1686, và được nhà truyền giáo Dòng Tên người Pháp ở Ấn Độ Gaston-Laurent Coeurdoux để mắt đến lần nữa vào năm 1767. Mặc dù công trình của Jaeger và Coeurdoux hầu như đã bị lãng quên, quan sát độc lập của Jones trên cùng một sự việc đã đưa đến một trong những phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu về hoạt động giao tiếp của con người qua nhiều thế kỉ. Kiến giải của ông cho rằng tiếng Phạn, Hi Lạp, Latin, Gothic (gần với ngôn ngữ Đức) và Celtic đều có chung nguồn gốc. Chúng là những ngôn ngữ chị em. Ngôn ngữ mẹ – cũng là mẹ của những ngôn ngữ họ hàng đang chờ được tìm thấy, hay nói cách khác là đang chờ được gia nhập vào cây ngữ hệ – có tên là ngôn ngữ Tiền-Ấn-Âu. Jones, Jaeger và Coeurdoux đã mở đường cho con đường nghiên cứu về nguồn gốc ngôn ngữ một cách nghiêm túc. Gần 100 năm sau đó, gần Weimar, Đức, người ta đã phát triển một công cụ quan trọng khác để phục vụ cho việc nghiên cứu nguồn gốc ngôn ngữ. Vào năm 1850, nhà ngữ văn học 29 tuổi người Đức, August Schleicher, đã xuất bản một cuốn sách với tuyên bố rằng, ngôn ngữ của loài người nên được nghiên cứu như những sinh thể, xếp ngang hàng với những cơ thể sinh học, được liên hệ với các giống, loài và phân loài – tương tự cách chúng ta hiểu mối tương quan giữa tất cả các loài thực vật và động vật hiện nay. Schleicher đã trình bày một cách tối ưu những mối liên hệ trong quá trình tiến hóa của các ngôn ngữ qua “sơ đồ hình cây”. Với công việc này, ông không chỉ đóng góp một phần to lớn cho lịch sử và tiến trình tiến hóa của ngôn ngữ, mà còn giới thiệu một khái niệm về “nguồn gốc tự nhiên” – vào thời điểm chín năm trước khi Darwin xuất bản cuốn sách Origin of Species (Nguồn gốc của các loài).

Công trình của Schleicher và Jones truyền cảm hứng cho nhiều người suy nghĩ một cách sâu sắc về mối liên hệ giữa các ngôn ngữ. Rõ ràng là bằng cách sử dụng phương pháp xây dựng các cây ngôn ngữ vốn bắt đầu phát triển từ Ấn Độ, Đức, Pháp, Anh hay những nơi khác, chúng ta có thể tìm về thời điểm và nơi chốn mà các ngôn ngữ cụ thể ra đời. Rồi chúng ta cũng khám phá ra rằng hệ ngôn ngữ Ấn-Âu chính là ngôn ngữ mẹ của phần lớn các ngôn ngữ châu Âu hiện nay, và đồng thời cũng là ngôn ngữ mẹ của cả những ngôn ngữ không thuộc châu Âu như tiếng Ba Tư, tiếng Hindu và nhiều ngôn ngữ khác. Câu hỏi đi kèm là liệu chúng ta có thể phát hiện ra ngôn ngữ mẹ của ngôn ngữ Ấn-Âu hay không? Hiện nay, chúng ta biết rằng ngôn ngữ Ấn-Âu đã bắt đầu phân nhánh thành các ngôn ngữ châu Âu hiện đại từ 6.000 năm về trước. Liệu chúng ta có thể đi xa hơn? 10.000 năm? 100.000 năm? Liệu chúng ta có thể thực sự sử dụng những phương pháp của ngôn ngữ lịch sử và ngôn ngữ so sánh để phục nguyên ngôn ngữ đầu tiên hay không?

Hầu hết các nhà ngôn ngữ học đương thời đưa ra đáp án chắc nịch là “Không thể”. Các phương pháp được chú ý đến qua công trình của Jones dường như có thể công phá bức tường 6.000 năm. Để đi xa hơn, chúng ta sẽ cần đến nhiều phương pháp của các lĩnh vực khác, chẳng hạn cổ sinh vật học, khảo cổ học và sinh học – và chúng ta cần đến thứ mà có lẽ nằm ngoài khả năng, những mẫu ngôn ngữ được bảo tồn.

15. Trên thực tế, các nhà ngôn ngữ học đã nhận ra rằng sự biến đổi trong các ngôn ngữ hiện đại là kết quả của sự chọn lọc hiệu quả mang tính tự nhiên của ngôn ngữ qua thời gian. Theo thời gian, ngôn ngữ nào cũng biến đổi. Chúng biến đổi vì sự chia tách địa lí (hãy nghĩ đến sự “biến đổi di truyền”), hay vì những ưu tiên khác nhau của thời đại, kinh tế, chủng tộc… Những nhân tố này, dưới hình thức này hay hình thức khác, cũng đều cho thấy ngôn ngữ của Homo erectus đã bắt đầu biến đổi khi có những cộng đồng mới hình thành. Nhiều nhà ngôn ngữ học lịch sử khái quát hiện tượng này thành một nhận định: “Bạn nói giống như những người đang nói cùng bạn.” Một khi bạn ngưng nói chuyện với một nhóm người nào đó, điều đó cũng có nghĩa là bạn sẽ ngưng nói giống họ. Hay ít nhất là nhóm của bạn cũng sẽ ngưng nói giống bạn. Đây là lí do vì sao mỗi lần tìm đến một con sông lớn hay một rặng núi ở châu Âu, chúng ta dường như tìm thấy những ngôn ngữ khác biệt ở mỗi bờ mà trước kia chúng từng chỉ là một ngôn ngữ.

16. Vấn đề là ngôn ngữ loài người không phải là một chuỗi mã vi tính. Con người không hình thành ngữ pháp trước rồi tìm ra ý nghĩa của nó trong một nền văn hóa cụ thể. Văn hóa, ngữ pháp và ý nghĩa, mỗi thứ lại phản chiếu và chịu ảnh hưởng bởi thứ kia trong ngôn ngữ loài người. Ngôn ngữ và tâm lí cùng hòa quyện sâu trong mạch nguồn văn hóa. Chúng ta sẽ không thể hiểu bất cứ tạo tác nào trong ngôn ngữ và xã hội loài người nếu tách rời chúng khỏi những công cụ diễn dịch văn hóa. Việc hiểu bản chất và vai trò của văn hóa trong tập tính, ngôn ngữ và tư duy loài người là thiết yếu để hiểu sự tiến hóa của ngôn ngữ loài người.

CÂU QUOTE HAY

1. Khả năng tư duy phức tạp phải là điều kiện tiên quyết để sử dụng được những cấu trúc cú pháp phức tạp…
2. Ngữ pháp là việc sử dụng các biểu tượng cùng nhau. Cú pháp là sự sắp xếp những biểu tượng đó khi chúng được sử dụng cùng nhau.
3. Mọi hành vi của con người, bao gồm cả ngôn ngữ, đều là cách chúng ta biểu hiện ra bên ngoài những ý định, những điều mà ý thức được hướng tới. Ngôn ngữ là công cụ tốt nhất để truyền đạt những ý định đó.
4. Máy tính không phải là những công cụ tiên phong trong thời đại thông tin mà chính là ngôn ngữ. Thời đại thông tin đã bắt đầu từ hai triệu năm trước. Homo sapiens chỉ giúp nó trở nên sôi động hơn chút mà thôi.
5. Ngôn ngữ không phải một thực thể tĩnh, chỉ tuân thủ các quy tắc ngữ pháp cứng nhắc liên quan tới hình thức và ngữ nghĩa, mà nó là một thực thể động, vận dụng độ cao, cử chỉ, lời nói và ngữ pháp cùng nhau một cách sáng tạo để tạo nên hiệu quả giao tiếp bằng lời.
6. Bởi vì ngôn ngữ là một tạo tác văn hóa, chúng ta buộc phải hiểu văn hóa để hiểu ngôn ngữ

VỀ TÁC GIẢ

DANIEL L. EVERETT

(Sinh năm 1951)

Daniel Leonard Everett là một nhà nhân loại học, ngôn ngữ học người Mỹ, đồng thời là tác giả của rất nhiều bài viết và cuốn sách nổi tiếng.

Everett đã dành hơn 30 năm sinh sống và làm việc trong rừng rậm Amazon thuộc Brazil cùng hơn mười nhóm bộ lạc khác nhau. Ông được biết đến nhiều nhất qua công trình nghiên cứu về người Pirahã, một tộc người sống tại lưu vực sông Amazon, và ngôn ngữ của họ.

Everett hiện là Giáo sư Khoa học Nhận thức được ủy thác tại Đại học Bentley, Massachusetts.

Tác phẩm tiêu biểu:

• Don't Sleep, There Are Snakes: Life and Language in the Amazonian Jungle (2008)

• Language: The Cultural Tool (2012)

• Dark Matter of the Mind: The Culturally Articulated Unconscious (2016)

• How Language Began: The Story of Humanity's Greatest Invention (2017)

Bán Đảo Ả Rập - Tinh Thần Hồi Giáo Và Thảm Kịch Dầu Mỏ

Bán Đảo Ả Rập - Tinh Thần Hồi Giáo Và Thảm Kịch Dầu Mỏ (Tái Bản 2018) Bán đảo Ả Rập là đế quốc của Hồi giáo mà cũng là đế quốc của Dầu lửa

(Bìa cứng, tái bản 2023) SỰ VA CHẠM GIỮA CÁC NỀN VĂN MINH VÀ SỰ TÁI LẬP TRẬT TỰ THẾ GIỚI - Samuel P Hungtington – Omegaplus - NXB Tri Thức

“Tái bản năm 2023” Năm 1993, Samuel P. Hungtington, khi đó là Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thuộc Đại học Harvard, đã có bài viết mang tính dự báo: “Sự va chạm của

World History - Lịch Sử Thế Giới

“Lịch sử thế giới”: Toàn bộ lịch sử loài người trong 400 trang sách - Bách khoa toàn thư lịch sử cho mỗi gia đình - Hiểu quá khứ để nhìn hiện tại tỏ tường

Combo 2 Cuốn Sapiens: Lược Sử Loài Người Bằng Tranh - Tập 1: Khởi Đầu Của Loài Người + Tập 2: Các Trụ Cột Của Nền Văn Minh

Bộ truyện tranh này được chuyển thể từ cuốn sách best-seller “Sapiens: Lược sử loài người” của tác giả nổi tiếng Yuval Harari. Harari đã hợp tác với các nghệ sĩ truyện tranh nổi tiếng

Sự Va Chạm Giữa Các Nền Văn Minh Và Sự Tái Lập Trật Tự Thế Giới - Bìa Cứng (Tái Bản 2023)

Sự Va Chạm Giữa Các Nền Văn Minh Và Sự Tái Lập Trật Tự Thế Giới - Bìa Cứng Năm 1993, Samuel P. Hungtington, khi đó là Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thuộc

Tầm Nhìn Hay Ảo Vọng - Ả Rập Xê Út Trước Ngã Rẽ Lịch Sử

Tầm Nhìn Hay Ảo Vọng - Ả Rập Xê Út Trước Ngã Rẽ Lịch Sử “Tầm nhìn hay ảo vọng - Ả Rập Xê Út trước ngã rẽ lịch sử” - cuốn sách giúp bạn

CUỘC CHIẾN XỨ GALLIA - Nghệ Thuật Chiến Tranh Và Ngoại Giao Của Julius Ceasar - Julius Ceasar (bìa mềm)

CUỘC CHIẾN XỨ GALLIA - Nghệ Thuật Chiến Tranh Và Ngoại Giao Của Julius Ceasar - Julius Ceasar (bìa mềm) - Giá bìa: 240.000đ Julius Caesar, một trong những nhân vật lịch sử vĩ đại

Paul Doumer - Toàn Quyền Đông Dương (1897-1902): Bàn Đạp Thuộc Địa

Khi người ta nhận ra rằng thiếu hẳn mảng tư liệu về tiểu sử của Paul Doumer và kéo theo đó là sự thiếu hiểu biết về một nhân vật, dù gì đi nữa cũng

Xứ Đông Dương (bìa cứng)

Xứ Đông Dương (bìa cứng) ------------ Xứ Đông Dương là những hồi ức sống động của một người từng cai quản cả Đông Dương. Ông từng giữ những chức vụ quan trọng như: Bộ Trưởng

NHÀ VUA, CHIẾN BINH, PHÁP SƯ, NGƯỜI TÌNH – Robert Moore, Douglas Gillette – Cao Việt dịch – Nhã Nam – NXB Thông Tấn

Nhà vua, Chiến binh, Pháp sư, Người tình là một công trình khảo cứu công phu của Robert Moore và Douglas Gillette được xuất bản vào năm 1990, nhằm đáp trả những cuộc tranh luận

Sách Cách mạng Pháp và Tâm lý học của các cuộc Cách Mạng - Alphabooks - BẢN QUYỀN

Mô tả: Giới thiệu sách: Đây là một trong ba cuốn sách kinh điển của tác giả Le Bon, bao gồm: Tâm lý học đám đông; Những quy luật tâm lý về sự tiến hóa

Văn tâm điêu long - Tư tưởng mỹ học kinh điển Trung Hoa

“Người viết phải có văn tâm, người đọc phải biết điêu long.” Trong suốt hàng ngàn năm lịch sử, văn hóa Trung Hoa đã thai nghén và hun đúc nên một nền mỹ học thâm

LỊCH SỬ CHINH PHỤC ĐÔNG DƯƠNG 1624-1885 – Philippe Héduy – Mai Yên Thì dịch – Trường Phương – NXB Thuận Hoá

Lịch sử Chinh phục Đông Dương 1624–1885 của tác giả Philippe Héduy là một công trình nghiên cứu sắc sảo, tái hiện hành trình hơn hai thế kỷ biến động của vùng đất Đông Dương

Lịch Sử (Historiai)

Lịch Sử (Historiai) ------------ Đời sống cách đây hàng ngàn năm diễn ra như thế nào? Người ta giữ những phong tục gì? Khảo cổ học có thể chỉ cung cấp một số lời giải

Julius Caesar - Nhà Độc Tài Huyền Thoại Của La Mã

JULIUS CAESAR - NHÀ ĐỘC TÀI HUYỀN THOẠI CỦA LA MÃ ------------ Julius Caesar thuộc hàng ngũ những nhà lãnh tụ quân sự và chính trị xuất sắc nhất của La Mã, là người đóng

(Bìa cứng – in màu) THẾ CHIẾN II - KHÁI LƯỢC NHỮNG TƯ TƯỞNG LỚN – DK - Đông A

Thế chiến II là cuộc xung đột lớn nhất và khủng khiếp nhất trong lịch sử loài người, một cuộc cạnh tranh ý thức hệ trong đó hai phe đối lập – Trục và Đồng

[Bản đặc biệt] TƯ TRỊ THÔNG GIÁM biên niên sử 5000 năm Trung Quốc – Tư Mã Quang – Bìa cứng bọc giấy gấm vân rồng – tập 9

Đây là bộ sử vĩ đại của Tư Mã Quang, đi cùng năm tháng với Sử ký của Tư Mã Thiên. Sau này ta có đủ là vốn quý. Bộ Tư trị thông giám do

Trạm Đọc | Sapiens Lược Sử Loài Người (Tái Bản)

Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ

LỊCH SỬ CHỮ QUỐC NGỮ (1615-1919) - Phạm Thị Kiều Ly - Omega Book

Phát triển từ luận án tiến sĩ, bảo vệ năm 2018 tại Đại học Sorbonne Nouvelle (Cộng hòa Pháp) và được trao giải thưởng luận án năm 2020 của GIS Asie (Groupement d'intérêt scientifique Études

Du Hành Vào Lịch Sử Thế Giới - Cách Mạng Pháp: Chúng Ta Là Chủ Nhân Nước Pháp

Phi Châu Thịnh Vượng - Lịch Sử 5000 Năm Của Sự Giàu Có, Tham Vọng Và Nỗ Lực - Alphabooks - BẢN QUYỀN

Sách Phi Châu Thịnh Vượng - Lịch Sử 5000 Năm Của Sự Giàu Có, Tham Vọng Và Nỗ Lực - Alphabooks - BẢN QUYỀN ------------ Châu Phi thực sự là lục địa đa dạng, sở

Lịch Sử Thế Giới Qua 12 Tấm Bản Đồ

Lịch Sử Thế Giới Qua 12 Tấm Bản Đồ Xuyên suốt chiều dài lịch sử, bản đồ là nền tảng trong việc định hình quan điểm của chúng ta về thế giới và vị trí

Lịch Sử Thế Giới Qua 100 Hiện Vật

Tác giả: Neil Macgregor Ngôn ngữ: Tiếng Việt Năm xuất bản: 2024 Số trang: 720 Nhà phát hành: Omega Plus Nhà xuất bản Tri Thức Kích thước: 24 x 16 x 3.6 cm Hình thức:

Lịch sử văn minh thế giới

Nội dung gồm có: 1. Văn minh Bắc Phi và Tây Á 2. Văn minh Ấn Độ cổ trung đại 3. Văn minh Trung Hoa cổ trung đại 4. Văn minh khu vực Đông Nam

TƯ TRỊ THÔNG GIÁM biên niên sử 5000 năm Trung Quốc - Tư Mã Quang - Bìa cứng bọc giấy gấm vân rồng - tập 5

Đây là bộ sử vĩ đại của Tư Mã Quang, đi cùng năm tháng với Sử ký của Tư Mã Thiên. Sau này ta có đủ là vốn quý. Bộ Tư trị thông giám do

Lịch Sử Văn Minh Trung Hoa (Nguyễn Hiến Lê dịch)

Sách Lịch Sử Văn Minh Trung Hoa (Nguyễn Hiến Lê dịch) Giữa những năm 30 của thế kỉ này, khi các đế quốc châu Âu, châu Mĩ đang đà cường thịnh, khi bản đồ Á

Quyền lực biển - Lịch sử và địa - chính trị của các đại dương trên thế giới

Quyền lực biển - Lịch sử và địa - chính trị của các đại dương trên thế giới là một cuốn sách thú vị về lịch sử và sức mạnh biển. Nội dung sách được

Bách Khoa Lịch Sử Thế Giới Tặng bookmark Vadata

Bách khoa Lịch sử thế giới là ấn phẩm vừa được phát hành thuộc tủ sách Bách khoa tri thức của Công ty Văn hóa Đông A. Cuốn sách chứa đựng lượng kiến thức khổng

Sách - Những bài diễn văn làm thay đổi thế giới (từ 1945 đến nay)

Gieo HI VỌNG, đánh thức CẢM XÚC, nói về hiện tại để khơi gợi tương lai, dấn thân vì MỘT XÃ HỘI TỐT ĐẸP ‒ đó là những động cơ ban đầu của những BÀI

Sách - Lược sử khảo cổ học (A Little History of Archaeology) (Brian Fagan) (Nhã Nam Official)

Nhà phát hành: Nhã Nam Nhà xuất bản: Thế Giới Tác giả: Brian Fagan Dịch giả: Quỳnh Chi Số trang: 367 Kích thước: 15.5x24 cm Ngày phát hành: 2024 Loại bìa: Bìa mềm Mới xuất

Combo Sách : Năng Lượng - Lịch Sử Nhân Loại Từ Than Củi Tới Hạt Nhân + Dầu Mỏ, Tiền Bạc Và Quyền Lực

Năng Lượng Richard Rhodes - Tác giả từng đoạt Giải thưởng Pulitzer và Giải thưởng Sách Quốc gia tiết lộ lịch sử hấp dẫn đằng sau sự chuyển đổi năng lượng theo thời gian —

Pre-Order Thế Chiến Thứ Hai (Antony Beevor)

THẾ CHIẾN THỨ HAI - BIÊN NIÊN SỬ TOÀN DIỆN VÀ HẤP DẪN VỀ CUỘC XUNG ĐỘT TỒI TỆ NHẤT LỊCH SỬ NHÂN LOẠI Một bản tường thuật xuất sắc và vĩ đại của nhà

Đời Muối: Lịch Sử Thế Giới

ĐỜI MUỐI: Lịch sử thế giới - NEW YORK TIMES BESTSELLER (65,897 lượt đánh giá trên Goodreads) “Homer gọi muối là vật chất thần thánh, Plato miêu tả muối là vật mà các vị thần

Súng, Vi Trùng Và Thép

Súng, Vi Trùng Và Thép (Tái bản) ------------ “Súng, vi trùng và thép: Định mệnh của các xã hội loài người” là cuốn sách khoa học phổ thông thứ hai và nổi tiếng nhất của

Lịch Sử Do Thái

Lịch sử Do Thái bắt đầu bằng những sự kiện được viết trong Kinh Thánh và kết thúc khi thành lập Nhà nước Israel. Cuốn sách không chỉ giới thiệu về lịch sử 4.000 năm

[Trọn bộ 11 phần (45 tập) bìa cứng] LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI - Will Durant, Will & Ariel Durant - Ired Books

Bộ sách phát hành từ những năm 2021- 2024 là các bản cập nhập mới. Đọc giả có thể cân nhắc trước khi chọn mua sản phẩm “LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI / THE

Lịch Sử Văn Minh Thế Giới - Phần IV: Thời Đại Đức Tin (Bộ 5 Tập)

Lịch Sử Văn Minh Thế Giới - Phần IV: Thời Đại Đức Tin (Bộ 5 Tập) Phần IV của The Story of Civilization của Durant, như ông mô tả bên ngoài tựa đề, là “Lịch

(Bộ 3 Cuốn) Bộ Sách Lịch Sử Và Văn Hóa Bắc Âu (gồm: Nơi Rìa Thế Giới - Những Người Gần Như Hoàn Hảo - Đi Tìm Sisu) - Nhiều tác giả - (bìa mềm)

Bộ sách Lịch sử & Văn hóa Bắc Âu gồm: “Nơi rìa thế giới”, “Những người gần như hoàn hảo” và “Đi tìm Sisu” mang đến cách tiếp cận văn hóa, lịch sử của vùng

QUAN HỆ MỸ - TRUNG QUỐC Thăng trầm theo dòng lịch sử, văn hóa (Sách chuyên khảo) - GS.TS. Nguyễn Thái Yên Hương (Chủ biên) - (bìa mềm)

Hiện nay, quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã ở mức độ cạnh tranh gay gắt và có chiều hướng trở thành quan hệ định hình tình hình chính trị quốc tế của thế

Những Vị Thần Nước Mỹ

Giới thiệu sách “Độc đáo, cuốn hút, và sáng tạo bất tận.” - George R. R. Martin, tác giả của Trò chơi vương quyền - “Những vị thần nước Mỹ đã thành công trong việc

Combo sách Nền tảng văn hóa ẩm thực thế giới

THÔNG TIN CHI TIẾT Những nẻo đường ẩm thực – Benjamin Aides Wargatt & Merry White - Tác giả: Benjamin Aides Wargatt & Merry White - Người dịch : Lê Phạm Hoàng Long; Hiệu đính:

Lịch Sử Văn Minh Ấn Độ

Lịch Sử Văn Minh Ấn Độ Trong giới biên khảo, sử gia giữ một địa vị dặc biệt, vì sức làm việc phi thường của họ. Họ kiên nhẫn, cặm cụi hơn hết thảy các

Cuốn Sách Về Lịch Sử Hấp Dẫn: Thế Giới Ba Không

Cuốn Sách Về Lịch Sử Hấp Dẫn: Thế Giới Ba Không “Chúng ta đủ may mắn khi được sinh ra trong một thời đại của các cơ hội lớn – thời đại của công nghệ

Bộ sách Lịch Sử Thế Giới - The Penguin History of the World (5 Tập)

LỊCH SỬ THẾ GIỚI (The Penguin History of the World) Nhà xuất bản Barnes & Noble giới thiệu tác phẩm này như sau: “Pho Lịch sử Thế giới nổi tiếng này của J.M. Roberts được

Sách - Khoa học cực ngầu (TB 2020) (tặng kèm bookmark thiết kế)

Dịch giả: Nguyễn Hoài Anh - Bùi Mạnh Chiến Nhà xuất bản: Thế Giới Số trang: 112 Kích thước: 20,5 x 15,5 Ngày phát hành: 04-2020 50 trò chơi khoa học khiến bạn ngã bổ

Nghiên Cứu Lịch Sử - Bản Tóm Lược Của D C Somervell

Theo Amold Toynbee, các nền văn minh bắt đầu suy vong khi chúng mất đi các rễ đạo đức, tầng lớp tính hoa văn hóa biến thành ký sinh, bóc lột quần chúng và

(Bìa cứng, in màu) LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ - Frankin Folsom - Phạm Thị Bích Lệ dịch - Truongphuongbooks

“Ngôn ngữ là y phục của tư duy” Có khi nào bạn tự đặt câu hỏi ngôn ngữ và chữ viết mà bạn đang nói bắt nguồn từ đâu không?! Vì sao trên thế giới

Những Vị Thần Nước Mỹ

Những Vị Thần Nước Mỹ “Độc đáo, cuốn hút, và sáng tạo bất tận.” - George R. R. Martin, tác giả của Trò chơi vương quyền - “Những vị thần nước Mỹ đã thành công

Trung Quốc - Lịch sử kế thừa

Cuốn sách Trung Quốc - Lịch sử kế thừa của Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Trường phân tích những yếu tố làm nên tính liên tục của nền văn minh Trung Quốc so với một số

Bước Chuyển Thứ Tư - Lời Tiên Tri Về Nước Mỹ: Những Chu Kỳ Lịch Sử Dự Báo Gì Về Tương Lai Hoa Kỳ

Bước Chuyển Thứ Tư - Lời Tiên Tri Về Nước Mỹ: Những Chu Kỳ Lịch Sử Dự Báo Gì Về Tương Lai Hoa Kỳ Chủ đề nghiên cứu chính của cuốn sách là Thuyết thế

Lịch Sử Hàn Quốc Trên Bàn Ăn

Không chỉ cung cấp những kiến thức lịch sử của đất nước Hàn Quốc thế kỷ XX mà Lịch sử Hàn Quốc trên bàn ăn còn mang đến cho độc giả lịch sử ra đời

Sapiens Lược Sử Loài Người (Tái Bản 2022)

Sapiens là một câu chuyện lịch sử lớn về nền văn minh nhân loại – cách chúng ta phát triển từ xã hội săn bắt hái lượm thuở sơ khai đến cách chúng ta tổ

Metropolis (Lịch Sử Phát Triển Đô Thị, Phát Minh Lớn Nhất Của Loài Người)

Metropolis (Lịch Sử Phát Triển Đô Thị, Phát Minh Lớn Nhất Của Loài Người) ------------ Metropolis (Lịch sử phát triển đô thị, phát minh lớn nhất của loài người)

(Bìa mềm) SỬ KÝ: THƯ - Tư Mã Thiên - Nguyễn Đức Vịnh dịch – Đinh Tị

THƯ là phần duy nhất của Sử ký chưa được dịch tại Việt Nam. Và nhóm Cổ Thư Lâu sẽ người về đích trong việc hoàn thành trọn bộ tác phẩm này. Sau khi đã

Sách - Tủ Sách Đời Người - Khuyến Học (Fukuzawa Yukichi) 129K

Tủ Sách Đời Người - Khuyến Học (Fukuzawa Yukichi) Đây là một trong những tác phẩm có ảnh hưởng sâu rộng nhất với người dân Nhật Bản. Trong cuốn sách này, Fukuzawa Yukichi đề cập

Lịch Sử Israel: Câu Chuyện Về Sự Hồi Sinh Của Một Quốc Gia

Lịch Sử Israel: Câu Chuyện Về Sự Hồi Sinh Của Một Quốc Gia MẶC DÙ LÀ CÂU CHUYỆN VỀ ĐẤT NƯỚC, nhưng câu chuyện về Israel cũng là câu chuyện về một cuộc cách mạng.

Trò Chơi Quyền Lực

“Trò chơi quyền lực – Quá khứ, hiện tại và tương lai của trật tự thế giới” là hành trình khám phá niềm đam mê quan hệ quốc tế suốt 12 năm qua của Tiến

Mưu Lược Trong Chính Trị Quân Sự & Đời Sống

Xã hội không ngừng phát triển, trên mọi phương diện đều có sự cạnh tranh gay gắt, vì thế việc vận dụng mưu lược là không thể thiếu. Trong các lĩnh vực chính trị, quân

Bộ sách tái bản - Lịch sử văn minh thế giới | Phần XI: Thời đại Napoléon (The Age of Napoleon) – gồm 5 tập - Will Durant

Bộ sách LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI THE STORY OF CIVILIZATION Phần XI: Thời đại Napoléon | The Age of Napoleon Phần XI của Bộ sách có tên: “Thời đại Napoléon” được chia thành

Sử Ký - Bản Kỷ - Biểu

Mã hàng 8935212361132 Tên Nhà Cung Cấp Đinh Tị Tác giả Tư Mã Thiên NXB NXB Văn Học Năm XB 2022 Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng lượng (gr) 750 Kích Thước Bao Bì 24 x

Trang đầu 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Trang cuối